16-02-2020: De preek van de zesde zondag door het jaar 2020
Mensen willen vrij zijn. Niets mis mee. Maar wat is vrijheid? Gods geboden en voorschriften ziet men eerder als een beperking van vrijheid en niet, of niet meer, als een hulp om als vrije mensen te leven. Kunnen geboden en voorschriften ons dan helpen? Jazeker! Het is zoals met de vangrails van een autosnelweg. Als je tussen de vangrails blijft rijden, dan zit je goed en rij je veilig. Als je tegen de vangrails rijdt, dan beschadig je de auto. Als je door de vangrails heen rijdt, dan ga je in het ergste geval overkop en knal je tegen een boom. En als je niet overkop vliegt of tegen een boom knalt rij je niet snel meer als je in de gracht zit of op een weilandje staat. Zo zijn de geboden en voorschriften ook. Als je je aan de geboden en voorschriften houdt, rij/leef je veilig. Als je je er niet aan houdt, dan kun je uit de bocht vliegen en brokken maken. Zo zijn er in onze tijd mensen die zelf willen bepalen wat goed en kwaad is, met alle gevolgen vandien. Ook in de Kerk is dat zo. Toch is er geen enkele pastoor die de ‘dag des Heren’, de zondag, heeft afgeschaft; elke pastoor nodigt mensen uit om God te dienen en in de Heilige Mis Jezus te loven, prijzen en danken voor het leven. De Kerk heeft ook nooit het ‘Sacrament van boete en verzoening’ (de biecht) afgeschaft, maar het is voor velen een ondergesneeuwd sacrament. Geen enkele bisschop heeft gezegd dat je niet meer moet trouwen, maar toch leven vele stelletjes ongehuwd samen. Even tussen haakjes: ik verwijt niemand iets hoor, want God is voor veel mensen de grote Onbekende geworden. Ook het huwelijk staat onder druk: als de liefde weg is, zijn er sommigen die het ergens anders gaan zoeken, die denken dat het gras groener is op een ander. Toch mogen we geloven dat de liefde, die ooit vurig was, onder het stof en de as nog wat smeult. Het is de kunst om de liefde voor de partner nieuw leven in te blazen zodat de liefde weer een vuur, liefst een laaiend vuur, wordt. Ook hier: ik verwijt niemand iets, want de meeste mensen weten niet dat het het liefdesvuur van Jezus Christus is dat alles kan vernieuwen en herstellen. Het contact met Hem is van levensbelang, liefdesbelang. Samengevat: Gods voorschriften, de vangrails voor het leven, doen het niet goed in deze tijd. In de plaats is gekomen: “Ik doe wat ik goed vind”.
De lezingen van deze zondag spreken een andere taal. De eerste lezing: “God gaf aan de mensen Zijn geboden en voorschriften. Als gij wilt, kunt gij ze onderhouden. God heeft niemand bevolen te zondigen en kwaad te doen”. En in het Evangelie zegt Jezus: “Ik ben niet gekomen om op te heffen, maar om te vervullen.” Misschien gaan deze woorden tegen ons gevoel in, maar ze zijn niet levensvreemd, ook niet in onze tijd. Het is belangrijk te weten Wie ze uitspreekt: Jezus, de Zoon van God, Degene die gekomen is om mensen vrij te maken en te helpen om van het leven iets moois te maken. Het is ook belangrijk om te weten dat geboden en voorschriften vangrails voor het leven zijn, niet alleen voor jezelf maar ook voor anderen. Want als je op een autosnelweg door de vangrails heenvliegt en overkop, raken passagiers gekwetst. Het is dus niet zo dat je kunt doen wat je zelf goed vindt. Er zijn altijd gevolgen, ook voor anderen. God gaf de mensen Zijn geboden en voorschriften: “Hij heeft vuur en water voor ieder van ons neergezet. Ge kunt uw handen uitstrekken naar wat je verkiest.” Voor de mensen liggen leven en dood, zelfs eeuwig leven en eeuwige dood. We kunnen kiezen. Als we toch maar konden inzien dat het Evangelie geen beperking is van menselijke vrijheid, maar dat het Evangelie een wegwijzer is voor een menselijkere samenleving.
Vandaag zegt Jezus in het Evangelie dat als jouw hand je aanleiding tot zonde geeft, hak ze af. Als je oog je aanleiding tot zonde geeft, ruk het uit. Maar, nooit hebben Joden en Christenen handen afgehakt en ogen uitgerukt. Het is een Joodse overdrijving met de bedoeling om radicaal te breken als iets niet goed is. De Heer nodigt ons bijvoorbeeld uit op onze tong te letten, af en toe op de tong bijten (dit kun je misschien wel letterlijk doen), tot tien tellen voor je iets zegt; als je dat doet geeft dat op lange termijn goede vruchten. Kortom, de Heer Jezus Christus is gekomen opdat mensen vrij zouden zijn en leven zouden bezitten, leven in overvloed, en straks eeuwig leven. We worden dan ook uitgenodigd om ons leven in overeenstemming te brengen met Zijn Evangelie, dat opvoedt tot zachtmoedigheid, liefde, vrede, solidariteit, vergeving en nog zoveel meer. De Heer weet beter dan Wie ook, beter dan wijzelf, wat goed voor ons is. Zijn woorden zijn woorden van eeuwig leven.
Amen.
