01-03-2020: De preek van de eerste zondag in de Veertigdagentijd 2020
We hebben gelezen uit het boek Genesis, het is 3500 jaar oud. Het is geschreven door mensen die een andere cultuur hadden dan wij. We lezen hoe God de wereld geschapen heeft in zeven dagen: de zon, de maan, de sterren, de levende wezens en uiteindelijk de mens als kroon op de schepping. Of het werkelijk in zeven dagen gebeurd is? De wetenschap mag dat onderzoeken. We kunnen het boek Genesis best lezen als een gedicht. Zoals een gedicht waarheid bevat, zo zit in het boek Genesis ook waarheid. En wat is de waarheid? God heeft alles geschapen. Dat is voor ons Christenen niet zo schokkend. Dat wisten we al lang. Maar voor de mensen van 3500 jaar geleden was het wel schokkend. De heidense wereld – waarin het Joodse volk als een klein eilandje was – had andere opvattingen. De zon was een god, de maan een godin, de sterren waren godenkinderen, de natuurverschijnselen werden heidens geïnterpreteerd: onweer was het briesen van een boze god, een zons- of maansverduistering was een aanval van de ene god op de andere, iedereen hield zijn of haar hart vast voor de gevolgen, elk dier en elke boom was bezield door goede of kwade machten, als er – bij manier van spreken – een vogeltje floot had dat een betekenis met goede of kwade gevolgen. Angst regeerde. In die bijgelovige wereld is daar het scheppingsverhaal van de Joden. Er is maar één Oorzaak: God. Al het andere is Zijn schepping. De goddelijke zon, de aanbeden maan, al die godjes die op aarde incognito rondwandelen, worden gedegradeerd tot ‘geschapen door God’.
In het boek Genesis is er ook sprake van de eerste zonde. We hebben het net gelezen. Of het zo werkelijk is gebeurd denk ik niet, maar het bevat een waarheid. Welke waarheid? God heeft Engelen geschapen, en een gedeelte van de Engelen kwam in opstand tegen God en tegen Zijn schepping. Ze werden duivel, gevallen engelen. Veel mensen denken dat het iets uit het verleden is, maar Paus Franciscus spreekt regelmatig over de duivel. In zijn preken spreekt Paus Franciscus over de strategieën van satan, hoe we ze moeten herkennen, bestrijden en overwinnen. De Paus leert wat de Kerk al eeuwen leert: dat Jezus Christus van God uit de Hemel is gekomen om de overwinning op de satan te behalen, zodat ook wij kunnen overwinnen. Want wat staat er op het spel? Niets minder dan onze eeuwige bestemming, ons plekje in de Hemel. Jezus kwam om ons de vrijheid te geven en ons te leren wat goed is en wat solidariteit is, om ons te verlossen uit de slavernij van de duivel. Want er is een strijd bezig, een geestelijke strijd, ze wordt in deze wereld uitgevochten, (of beter) de strijd wordt in ons eigen hart uitgevochten. We moeten op onze hoede zijn voor bedrog en voor de verleiding van het kwaad of de kwade. De Paus is duidelijk. Hij maakt ons – de Kerk – bewust van een geestelijke realiteit die veel mensen vergeten zijn. Paus Franciscus maakt ons duidelijk dat ons leven op aarde een gelovige pelgrimstocht is, maar ook een strijd voor het goede, de vrede en de liefde, maar ook tegen het kwaad en tegen satan, de duivel, die ons probeert mensen tegen elkaar uit te spelen en weg te trekken van Jezus Christus en Zijn Kerk.
Hoe kunnen we overwinnen? Heel makkelijk: in het Evangelie van vandaag horen we hoe Jezus door de duivel op de proef wordt gesteld. Jezus wordt bekoord, precies zoals wij, maar Hij laat Zich niet misleiden. Bij de 1ste bekoring: “Als Gij de Zoon van God zijt… verander deze stenen in brood – doe iets voor jezelf, zorg dat je zelf genoeg hebt”, het antwoord van Jezus: “niet alleen van brood leeft de mens, maar van alles wat uit Gods mond komt”. Oftewel: lees de Bijbel, voed je met Gods Woord, ook hier in de Mis; voed je met de Heilige Communie, het is Jezus zelf; leef niet alleen voor jezelf, maar doe iets voor een ander. Bij de 2de bekoring: “Als Gij de Zoon van God zijt… (doe iets spectaculairs, zodat iedereen u bewondert) spring van de tempel” Jezus zegt: “Ge zult God niet op de proef stellen”. Oftewel: denk niet dat je het beter weet, zorg dat je de Geboden van God respecteert en luister naar wat de Kerk leert. Het zal je goed gaan. Bij de 3de bekoring: “Als Gij de Zoon van God zijt, kniel voor mij neer (zegt de duivel) ik zal U alles geven wat Je maar wilt”; en Jezus: “Weg satan, gij zult de Heer uw God aanbidden en Hem alleen dienen”. Bij elke bekoring wijst Jezus naar God Zijn Vader. We ontmoeten Hem in gebed – bid dagelijks – en in de Heilige Mis. Bezoek God waar Hij te vinden is.
Deze Vastentijd – veertig dagen lang – kunnen wij ons toeleggen op meer gebed, meer aandacht voor de naasten, meer aandacht voor de sacramenten. Zo blijven we verbonden met de Heer en met elkaar. Dan staan we sterk en hebben we niets te vrezen.
Amen.
