18-04-2019: De preek van Witte Donderdag 2019
In het jaar 304 werden in Carthago 49 Christenen (31 mannen en 18 vrouwen) ter dood veroordeeld omdat ze ingingen tegen het verbod van keizer Diocletianus. Wat was er gebeurd? De keizer verbood de Christenen om op zondag naar de Mis te gaan. Toen de rechter vroeg waarom ze tegen het bevel van de keizer toch waren samengekomen, zeiden ze: “Wij kunnen zonder de Heilige Mis niet leven”. Dat moesten ze dus ook niet, ze werden gedood. Na de oorlog werd in Polen een nieuwe stad gebouwd naar socialistisch model: Nowa Huta. Het moest een stad zijn zonder God, zonder Kerk, zonder Kruis. Maar op een zondagmorgen stond daar midden in de stad een groot ijzeren kruis met biddende mensen er rond. Ze bouwden een altaar en vierden de Heilige Mis. Elke zondag groeide hun aantal. In weer en wind, in regen en kou kwamen ze jarenlang samen om de Mis te vieren, totdat ze toestemming kregen om een kerk te bouwen. Als men zou vragen waarom ze zo samen kwamen, zouden ze hetzelfde antwoord gegeven hebben als die Christenen van Carthago: “Wij kunnen zonder de Heilige Mis niet leven”. Deze Christenen deden waar Jezus hen toe opgeroepen had: “Blijft dit doen om Mij te gedenken”; “Telkens als gij dit brood eet en de beker drinkt verkondigt gij de dood des Heren totdat Hij wederkomt.” Vanaf het begin komen Christenen samen om de dood en de Verrijzenis van Jezus te vieren. Jezus leeft! en als wij de Mis vieren is Hij bij ons. Wij gaan niet op zondag naar de Mis omdat wij moeten, om onze zondagsplicht te vervullen, neen, wij gaan naar de Mis omdat we door Jezus Christus worden samengeroepen zodat we Hem kunnen ontmoeten in zijn woorden, in gebed en in de Heilige Communie. Zoals ons lichaam gevoed moet worden met brood, aardappelen, rijst of pasta, zo moet ons hart ook gevoed worden. Zijn woorden inspireren ons, het gebed verbindt ons met elkaar, de Heilige Communie voedt ons en maakt ons sterk in geloof, hoop en liefde.
Vandaag is het geen zondag. Het is Witte Donderdag. Op de vooravond voor zijn lijden en dood ging Jezus met zijn vrienden voor de laatste keer aan tafel. Hij vierde voor de eerste keer de Heilige Mis. Het Evangelie van Johannes verhaalt niet de instelling van de Mis, maar de voetwassing. Met dit kleine gebaar drukt Jezus de grote liefde uit waarmee Hij zijn vrienden bemint. Hij, Zoon van God, boven alles en iedereen verheven, Heer van heel de schepping, gaat op zijn knieën zitten. Hij wordt Dienaar en wast de voeten van zijn vrienden. Als Jezus Christus dit heeft gedaan, moeten wij dat ook doen: de voeten wassen van onze medemensen. Niet letterlijk natuurlijk, tenminste, niet als het nodig is, maar we kunnen wel onze medemensen dienen, dienstbaar zijn. In dat kleine gebaar dat Jezus doet, voeten wassen, op het eerste zicht banaal, ligt een enorme diepte. De kleinste dienst aan medemensen, wanneer die ingegeven is door liefde, krijgt een enorme diepte, een buitengewone dimensie. Het zijn de kleine dingen die het doen: een bemoedigend woord, een glimlach, een klein gebaar. Toen de orkaan Katrina in 2005 over Amerika raasde, 1.833 slachtoffers maakte en 153 miljard schade, gingen Amerikaanse Christenen naar het rampgebied om te helpen. In het begin hadden ze het gevoel dat ze niet veel konden doen, er waren mensen die bijna alles kwijt waren, en ze waren in shock. Deze mensen moesten eerst hun verhaal kwijt. Deze Christenen konden de eerste dagen alleen maar luisteren naar hun verhaal. Toen ze zeiden: “Sorry, we kunnen zo weinig voor jullie betekenen”, was er een mevrouw die in tranen uitbrak en zei: “Het feit dat jullie hier zijn en luisteren is op dit moment het belangrijkste”. Later kwam de concrete hulp: puin ruimen, huizen bouwen, dingen organiseren, mooi! maar… het zijn de kleine dingen die het doen, daar moet je mee beginnen. En dat kunnen we allemaal, ieder in zijn of haar directe omgeving: een glimlach, positief, vriendelijk.
Waar halen wij onze inspiratie? De Heilige Mis bouwt de samenleving op. Door de Heilige Communie, het ‘Lichaam van Christus’, worden wij één lichaam, één familie, vrienden van Jezus. Dit was voor de eerste Christenen dé reden waarom ze zonder de Heilige Mis niet konden leven. Zoals een familie uit elkaar valt als ze nooit samenkomt, zo valt de Kerk van Christus uit elkaar als ze op zondag niet samenkomen. De Heilige Mis is de bron van waaruit wij de kracht ontvangen om dienstbaar te zijn aan de samenleving. We ontmoeten Jezus Christus in de H. Mis. Zonder Heilige Mis kunnen ook wij – Christenen van deze tijd – niet leven.
Amen.