24-02-2019: De preek van de zevende zondag door het jaar 2019
Waarschijnlijk kent u ook wel het gezegde: “Oud worden is mooi, maar oud zijn is minder”. Iedereen wil graag oud worden in goede gezondheid, maar dikwijls zijn er de ongemakken van een ouder wordend lichaam. Afnemende kracht, ziekten als Alzheimer, Parkinson, pijntjes hier en daar, grotere afhankelijkheid van anderen, kan mensen doen zeggen: “Voor mij hoeft het niet meer. Het is genoeg geweest, laat de dood maar komen.” Wereldwijd kiest men steeds meer voor oplossingen in de dood: abortus, euthanasie, voltooid leven, zelfdoding. Maar is dat een oplossing? Ik heb ooit iets meegemaakt in mijn vorige parochie dat doet nadenken. Een oudere man werd ziek en wist dat hij moest sterven. Het zou nog een tijdje duren, maar hij zag op tegen de laatste maanden. Als men uitzichtloos lijdt, geestelijk of lichamelijk, kan een arts een eind maken aan een mensenleven. Vroeger ondenkbaar, maar tegenwoordig doet men daar niet moeilijk over en daar koos deze man voor, en hij deed het met verve. Hij bouwde een feestje voor zijn vrienden, nam van ieder persoonlijk afscheid en hij schreef nog een brief naar zijn kinderen en kleinkinderen waarin hij zijn besluit uitlegde. Hij schreef : “Ik kies er zelf voor, ik heb een stevige ruggengraat, met opgeheven hoofd, ik doe het op mijn manier.” Even later kwam de dokter en het was over. Maar wat gebeurde een paar maanden later? Zijn kleinzoon heeft een vriendinnetje en die maakt het uit. De kleinzoon, helemaal vol liefdesverdriet, schrijft ook een brief: “Ik kies er zelf voor, net als opa heb ik een stevige ruggengraat, met opgeheven hoofd, ik doe het op mijn manier. Voor mij hoeft het niet meer. Het is genoeg geweest.” En even later ging hij voor de trein liggen. Drama, drama, drama. Ik denk dan: opa, wat voor signaal heb je gegeven aan jouw omgeving? Kiezen voor de dood is geen oplossing. Vaak blijven nabestaanden verward en met vragen achter.
De vraag is nu: hoe kunnen we als gelovige mensen omgaan met lijden? Lijden hoeft niet langer te duren dan nodig. Daarom bestaat er zoiets als palliatieve sedatie. Er wordt dan een sterk slaapmiddel gegeven zodat men binnen enkele dagen of weken overlijdt. Het doel is dan niet de dood, maar de pijnbestrijding en dat is wel te verenigen met ons geloof. Laten we vooral kijken naar Jezus zelf. Hij genas zieken en was hen nabij. Zo toonde Hij hoe wij met lijden kunnen omgaan. We bouwen ziekenhuizen, dokters specialiseren zich om mensen te helpen, Jezus roept op om elkaars lasten te dragen, zodat het leven voor iedereen draaglijk wordt. Want ja, ziekte, problemen, tegenslagen, het is allemaal een deel van dit leven. Als je het zo bekijkt is ziekte en ouderdom een kans om net als Jezus de last van een ander te verlichten. Jezus heeft het ons voorgedaan. En voor de ouderen en zieken is het een kans om Jezus na te volgen, juist in die laatste fase. Trouwens, Jezus heeft niet gebeden om van het Kruis te komen, Hij heeft het gedragen en ons een voorbeeld gegeven. Geen gemakkelijk voorbeeld, dat is waar, maar als Christen weten we dat Hij wel bij ons is en de moeilijkheden met ons meedraagt. Trouwens, het lijden is niet zinloos als we het verbinden met Jezus Christus. Het gelovig dragen van de lasten van het leven kan vruchtbaar worden. Het is als een offergave. Zoals Jezus Zichzelf gegeven heeft om de wereld te redden, zo kunnen wij ons leven verbinden met Hem om vruchtbaar te zijn voor onze omgeving. Onze kinderen en kleinkinderen zien dan dat het leven zin heeft. Misschien kent u het spreekwoord: “Waar leven is, daar is hoop.” Er zit veel waarheid in dit spreekwoord. Maar omgekeerd is het ook waar: “Waar mensen niet kiezen voor het leven, daar worden mensen en situaties hopeloos”. Denk maar aan die kleinzoon die voor de trein ging liggen omdat hij het leven even niet zag zitten. Kortom, doorgaan is de boodschap, ook als het moeilijk wordt.
We kunnen veel leren van Christelijke martelaren. Een martelaar is iemand die de kans heeft de gemakkelijke oplossing te kiezen, maar hij of zij blijft trouw, ook als het moeilijk gaat. Net als een christelijke martelaar kan de ouder wordende mens door de ongemakken van het leven Jezus navolgen, om zo bij te dragen aan het goede in de Kerk en de wereld. Wat is het resultaat? Ten eerste een positief getuigenis aan kinderen, kleinkinderen, familie en de omgeving dat het leven belangrijk is, ook als het moeilijk is. Ten tweede: vandaag hoorden we in het Evangelie: “Doet goed (…) dan zal uw loon groot zijn, dan zult ge kinderen zijn van de Allerhoogste, die (…) ook goed is (…) Een goede, gestampte, geschudde en overlopende maat zal men u in de schoot storten. De maat die gij gebruikt zal men ook voor u gebruiken.” Daarom, kies voor het goede, kies voor het leven, zoals Jezus deed. Wie Hem volgt, zal met Hem delen in het eeuwig leven.
Amen.
