29-03-2018 De preek van Witte Donderdag 2018
Op Witte Donderdag gedenken we de instelling van de Eucharistie, het grootste geschenk van Jezus aan de mensen. We gedenken de voetwassing, dienstbare naastenliefde in praktijk. Straks gaat Jezus de donkere nacht in op de Olijfberg waar Hij met zijn leerlingen is; we gedenken de verlatenheid van de biddende Jezus die weet dat Hij zal sterven; het verraad van Judas; de arrestatie van Jezus, de verloochening van Petrus, de beschuldiging voor het Sanhedrin. Later volgt de kruisweg en de dood van Jezus. Het klinkt raar maar dankzij deze gebeurtenissen worden de mensen verlost.
Het begint ’s avonds met het Laatste Avondmaal en de voetwassing, en dan komt de nacht. De nacht staat symbool voor elkaar niet begrijpen, onbegrip, leugen. In de nacht groeit het kwaad en verdwijnt het licht. We weten dat Jezus zelf Licht is en Waarheid, de Goedheid zelf; de duistere nacht is symbool van de dood. Jezus gaat die nacht in om de dood te overwinnen en nieuw leven te brengen. Jezus is het Leven en geeft leven aan de mensen. Vlak voordat Jezus de Olijfberg opgaat, viert Hij met Zijn leerlingen het Laatste Avondmaal en dat verwijst naar het eerste Paasfeest in Egypte, toen in de nacht het Joodse volk bevrijd werd uit de slavernij. Tijdens het Laatste Avondmaal heeft Jezus met zijn vrienden gezongen en psalmen gebeden (tussen haakjes: dat doen wij hier ook). Maar wanneer Jezus op de Olijfberg is, in de Hof van Olijven, bidt Hij alleen en spreekt als Zoon van God met God zijn Vader. De drie leerlingen (Petrus, Jacobus en Johannes) zijn dicht bij Jezus. Ze hadden de gedaanteverandering van Jezus boven op de berg Thabor meegemaakt, toen Jezus als God schitterde van glorie. Die drie leerlingen hadden Jezus horen spreken over zijn ‘uittocht’ uit Jeruzalem. Deze drie wisten van de ‘uittocht’ van het volk uit Egypte, toen het volk bevrijd werd van de slavernij. Ze vragen zich af hoe de ‘uittocht’ van Jezus eruit zal zien. Ze weten dat Jezus de Messias is die het volk zal bevrijden, maar hoe… hoe zal dat gebeuren? Op de Olijfberg zien de drie leerlingen wat er met Jezus gebeurt: duisternis, ontzetting; deze drie van wie Jezus wat steun had verwacht vallen in slaap. Slaapdronken hebben ze wel wat gehoord. Ze hoorden dat Jezus tegen God ‘Abba’ zei. Het is een woord uit de kindertaal, een troetelnaampje ‘abba, vadertje’. Het laat zien hoe Jezus verbonden is met God, zijn Vader. Jezus is altijd bewust verbonden met God in liefde, een kinderlijke liefde. Hij leert ons hoe God is, een Vader, een goede Vader die we alles kunnen toevertrouwen wat ons bezighoudt. We kunnen Hem zelfs onszelf, heel ons wezen, helemaal toevertrouwen. Dat heeft Jezus Christus ons geleerd. De slaapdronken leerlingen hebben ook iets gezien. Jezus ging plat ter aarde liggen en bad. Het is een houding van volkomen overgave. Het herinnert aan mijn priesterwijding waar ik ook plat ter aarde ging liggen als teken van overgave. Morgen, met Goede Vrijdag, gaat de priester als representant van Jezus ook plat ter aarde liggen. Jezus bidt voor ons, Hij maakt mee wat wij ook kunnen meemaken: duisternis, angst voor de macht van het lijden en de dood. Jezus ervaart de ontreddering van de mens tegenover onheil en ellende. Hij leeft mee met wat mensen overkomt, bijvoorbeeld in Syrië, in oorlogen, in persoonlijk lijden. Maar bij Jezus gaat het om nog iets meer. Hij kijkt naar de nachten en machten van het kwaad. Hij die helemaal Heilig is ziet de beker die Hij moet drinken. Hij ziet u en bidt voor u. Hij wil u verlossen van nachten en machten. Hij neemt alles op zich, ook de zonden van de mensen, om u/ons tot bij zijn Vader te brengen.
In onze tijd zijn er mensen die denken dat ze zich van alles moeten bevrijden om vrij te zijn. Ze denken dat ze zich moeten bevrijden van God, Kerk, geloof. God staat in de weg. Velen denken dat als ze vrij zijn ze alles kunnen doen wat ze willen. Het is een leugen. Het is de opstand tegen God die heel de geschiedenis doorkruist. Want als de mens tegen God in opstand komt, vervreemdt de mens men van zichzelf. Mensen zijn pas echt vrij als ze tegen God ‘Abba/Vadertje’ kunnen zeggen en met Hem verbonden leven. Mensen worden niet vrij door God te verraden of te verloochenen (denk maar aan Judas en Petrus). In Zijn strijd tegen de duisternis in de Hof van Olijven en in Zijn gehoorzaamheid aan God de Vader, heeft Jezus laten zien wat echte vrijheid betekent. Tijdens het Laatste Avondmaal geeft Jezus Zichzelf als geschenk aan ons, de Heilige Communie; in het wassen van de voeten van Zijn vrienden geeft Jezus een voorbeeld van dienstbare naastenliefde. Vragen we aan Jezus om zoals Hem te leven in werk, familie, gezin, parochie, en in liefde ‘ja’ te zeggen tegen God onze Vader. Hij maakt echt vrij.
Amen.
