18-12-2016: De preek van de vierde zondag van de Advent 2016
Als een baby’tje verwacht wordt, gaat alle aandacht naar de moeder. De vader staat wat in de schaduw. In de Adventstijd staat de zwangere Maria centraal, maar vandaag – de vierde zondag van de Advent – komt Jozef ter sprake. In enkele woorden horen we iets van de innerlijke verscheurdheid van Jozef: Maria, zwanger van de Heilige Geest, een Engel, een kind, een maagd. We weten niet zeker wat Jozef en Maria tegen elkaar gezegd hebben. We weten wel zeker dat Maria ook vragen had. Zo vroeg ze aan de Engel Gabriël: “Hoe zal dit gebeuren, daar ik geen man beken”. Maria had dus geen gemeenschap met een man. De Engel stelt haar gerust: “De Heilige Geest zal over u komen (…) en bij God is niets onmogelijk”. Hoe zoiets tegen Jozef zeggen? Misschien is Maria daarom drie maanden naar Elisabeth gegaan, een tijdje het huis uit, weg van de spanning. Maar na die drie maanden moet Maria wel terug. De eerste maanden ontwikkelt het nieuwe leven zich in het geheim, maar zo na drie maanden begint de vrouw een buikje te krijgen (tenminste, dat heb ik ergens gelezen). Wat binnen in haar groeit, kondigt zich langzaam aan de wereld aan. Daar zitten ze dan, Jozef en Maria, jonge mensen die van elkaar houden. Ik vermoed dat Maria verteld heeft wat ze wist: een Engel, de Heilige Geest, in verwachting van een Kind. Wat heeft Jozef gedacht? Hoe zoiets geloven? Zijn verloofde in verwachting en Jozef weet dat hij er niets mee te maken heeft. Een Engel? Jaja. De Heilige Geest? Jaja. Voor Jozef is er maar één verklaring: een andere man. Maar dat kan Jozef ook niet geloven, want zo is Maria niet. Pijnlijk voor allebei. Jozef dacht er aan in stilte van Maria te scheiden. Om dat goed te begrijpen moet je iets weten van de Joodse Wet. Daarin staat dat als een meisje dat verloofd was en zwanger was van een andere man, gestenigd moest worden. Jozef had het recht om Maria aan te klagen, maar dat doet hij niet, dat wil hij niet. Hij houdt van Maria en… misschien heeft Ze gelijk: een Engel, de Heilige Geest. Dan maar in stilte scheiden. Op dat moment komt de Hemel tussen. Jozef krijgt een droom: “Jozef, wees niet bang om Maria, uw vrouw, tot u te nemen. Het Kind is van de Heilige Geest (…) Ge moet hem Jezus noemen en Hij zal het volk redden uit hun zonden”. ’t Zal wel een speciale droom geweest zijn, ene met toeters en bellen, denk ik dan. Maar Jozef heeft het begrepen, beter: hij heeft het geloofd. Hij begreep en geloofde dat het Kind van Maria de Messias is, het Kind van God.
Beste mensen, Jozef twijfelde, maar in onze tijd zijn er ook veel twijfelaars. Gedoopte Christenen, Katholieken, zelfs Bijbelwetenschappers en theologen. Gelukkig niet allemaal. Velen zeggen: “een Engel, de Heilige Geest, een Maagd die zwanger wordt… Jaja”. Het is moeilijk te begrijpen, een mysterie. Toch zit daaronder een mysterie dat nóg groter is, namelijk: dit Kind is de Zoon van God. Als men gelooft dat Jezus God is, dat God mens wordt, dat Hij bestond van voor de tijd begon, dat Hij niet verwekt moest worden maar gewoon het Vlees aannemen uit een Vrouw… als we dat geloven is de rest gemakkelijker te geloven. De Menswording van God is het begin van alle mysteries in het Christendom en in de Kerk. Als men gelooft in de Godheid van Jezus, dan is de Maagdelijkheid van Maria geen sprookje waarmee men glimlacht. Als men gelooft in de Godmens Jezus, kan men ook geloven in de Moedermaagd Maria. Het ene mysterie werpt licht op het andere mysterie. Toen ik als jongeman van 27 dit ontdekte, gingen bij mij de ogen open, steeds meer. Het was het begin van een geloofstocht die nog steeds bezig is en waarin ik veel vreugde vindt. Het betekent namelijk dat de Godmens Jezus en de Moedermaagd Maria van mij houden. Zij helpen mij, zij helpen ons om van het leven iets moois te maken. Trouwens, Maria is op verschillende plaatsen in de wereld uit de Hemel gekomen om ons te bemoedigen. Onder andere in Lourdes, Fatima, Banneux.
Dierbare gelovigen, Volgende week staan we rond de kerststal. Wellicht heeft u thuis ook een mooi kerststalletje. Als je zo naar die beeldjes kijkt, hoort ge misschien Maria fluisteren: “Weet je dat ik bang was om het tegen je te vertellen”. Jozef hoort ge dan misschien ook fluisteren: “Ja, en ik was toch zo’n twijfelaar.” Als ge daar zo voor dat kerststalletje staat, hoort ge misschien Maria tot u fluisteren: “Gij daar, als ge angstig zijt, kom dan naar Mij toe” en Jozef: “En als ge twijfelt, dan kunt ge bij mij terecht”. Misschien ziet ge het Kind Jezus dan de ongelovige wereld inkijken en knipogen en zeggen: “Denk eraan, bij God is niets onmogelijk. Geloof in Mij. Ik zal u helpen om van jouw leven iets moois te maken”.
Amen.
